توکنایز کردن چیست و چه کاربردی دارد؟
امروزه با وجود شرایط اقتصادی و عدم ثبات آن حفظ دارایی و افزایش ارزش آن اهمیت بسزایی دارد. حفظ ارزش دارایی و چگونگی آن به روش‌های مختلف امکان پذیر است. از سوی دیگر تبدیل دارایی همواره به نحوی وجود داشته و تبدیل آن به نوع دیگر، گاه با سود همراه است. توکنایز کردن دارایی از جمله روش‌های حفظ ارزش سرمایه و افزایش آن است. مانند هر روش دیگری توکنایز کردن دارایی مزایا، معایب و کاربرد خود است. در ادامه به تفضیل به این موضوع خواهیم پرداخت.
فهرست محتوا
مفهوم توکنایز کردن
در ابتدا بهتر است مفهوم توکنایز کردن یا Tokenization را بیان کنیم. این مفهوم به معنی تبدیل اطلاعات حساس به دیگری است بدون آنکه امنیتش به خطر بیفتد؛ به این پروسه رمزنگاری نیز می‌گویند. این پروسه به نوعی رمزنگاری محسوب شده و توکن‌ها همان اطلاعات اصلی نیستند؛ اما قالب مشابهی دارند. توکن سازی برای هر دارایی با ارزشی کاربرد دارد. این توکن‌ها می‌توانند نشانگر دارایی مشهود یا نامشهود باشند مثل اثر هنری و سهام و …. علاوه بر این‌ها عملیات توکنایز کردن برای انتقال مالکیت یک دارایی، پرداخت و تکمیل برخی از وظایف مالی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در واقع پس از تبدیل دارایی روشی برای آشکار کردن دارایی وجود نداشته و هدف از این کار کوچک کردن حجم سرمایه است؛ با این کار امنیت دارایی مورد نظر، تامین می‌گردد.
انواع توکنایز
مانند باقی چیز‌ها توکنایز کردن نیز انواع خود را دارد و برای بهره بردن از آن باید با انواع آن آشنایی داشت، انواع آن به شرح زیر است:
- توکنایز کردن در بلاکچین
- توکنایز کردن در غیر از بلاکچین
در بلاکچین نیز توکنایز کردن انواع مختلفی دارد: غیر قابل تعویض، قابل تعویض، حاکمیتی و کاربردی
توکنایز غیر قابل تعویض: این مورد برای حوزه بلاکچین چندان کاربردی نیست و بیشتر برای مالکان دارایی کاربرد دارد؛ ارزش آن نیز وابسته به ارزش همان دارایی است. توکن‌های غیر قابل تعویض یا غیر مثلی، امکان تقسیم شدن نداشته و هرکدام منحصر به فرد بوده و ارزش خاص خود را دارد.
توکنایز قابل تعویض:
این‌ها اولین توکن‌های استاندارد شبکه بلاکچین بوده و ارزششان با یکدیگر برابر است. از ویژگی‌های آن‌ها قابل تعویض بودن با یکدیگر است.
توکنایز حاکمیتی:
این نوع توکنایز برای حق رای و مشارکت کاربرد داشته و به نوعی همکاری در سیستم بلاکچین به حساب می‌آید.
توکنایز کاربردی:
برای دسترسی به خدمات یا محصولات خاصی، از این روش توکنایز کردن بهره می‌برند؛ پرداخت هزینه تراکنش و راه اندازی یک بازار غیر متمرکز، بخشی از کاربردهای این توکن است.
توکنایز کردن در غیر بلاکچین
این راهکار نیز انواعی دارد که عبارتند از: vault، vaultless، natural language processing یا پردازش زبان.
Vault: این روش برای محافظت از اطلاعات تراکنش کاربرد دارد. با این کار انجام تراکنش‌ها بدون شماره کارت اصلی و دیگر اطلاعات امکان پذیر است.
Vaultless: کاربرد این نوع توکنایز نیز در پردازش پرداخت است. عملکرد آن بدین صورت است که از دستگاه‌ها و الگوریتم‌های رمزنگاری شده برای تبدیل داده به توکن بهره می‌برد.
natural language processing: به کمک این روش توکن سازی، اطلاعات ساده تر شده و برای کامپیوتر قابل فهم می‌گردد.
مزایای توکن سازی
امروزه با وجود عدم امنیت مطلق، نگهداری دارایی همواره با استرس همراه است. از این رو توکنایز کردن دارایی خود روش برای نگهداری سرمایه است. برخی از مزیت‌های این روش به شرح زیر هستند:
- بهبود نقدینگی
- انجام تراکنش مالی
- در امان ماندن از هکرها
- امنیت بالا نسبت به دیگر روش‌ها
- حذف شدن پروسه سرمایه گذاری طولانی و خرید دارایی (صرفه جویی در زمان): به طور مثال خرید یک توکن با ارزش یک ملک سریعتر از معامله همان ملک است.
- کاهش هزینه سرمایه گذاری و نقل و انتقال
- خرید و فروش حتی با سرمایه اندک
- فرصت بیشتر برای سرمایه گذاری
- ثبت تاریخچه معاملات توکن‌ها: با این روش اثبات مالکیت توکن و انجام یا عدم انجام تراکنش قابل تشخیص است.
- سازگاری بیشتر با سیستم‌ها
- نیاز به منبع کمتر نسبت به رمز گذاری
- کم کردن مراحل مربوط به مقررات PCI DSS
- معامله‌ی سریع تر
- جلب اعتماد بیشتر به دلیل داشتن یک لایه امنیتی
- حذف واسطه
ساز و کار توکنایز کردن
در فرایند توکنایز، یک کارت اعتباری یا شماره حساب با توکن جایگزین می‌شود. روش‌های به وجود آمدن این توکن‌ها نیز متفاوت بوده و توابع رمز نگاری برگشت پذیر، توابع غیر قابل بازگشت یا اعداد تولید شده برخی از این تکنیک‌ها هستند. برای ذخیره سازی اطلاعات حساس نیز باید از یک درگاه پرداخت که قابلیت پرداخت مستقیم یا پردازش کارت اعتباری را دارد استفاده کرد. با راج بیشتر این تکنولوژی افردا بیشتری نیز جذب آن خواهند شد.
استفاده از این توکن‌ها که همان دارایی کاربران هستند، نیاز به پلتفرم‌هایی خاص دارد که برای این کار طراحی شده اند. با کمک این پلتفرم‌ها توکن‌ها به جریان افتاده و می‌توان از آن‌ها بهره برد.
دارایی‌های مشهود و غیر مشهود قابل تبدیل شدن به توکن هستند و سود خوبی می‌توان از این توکن‌ها بدست آورد. دارایی ابتدا به توکن تبدیل شده و سپس امکان معامله درصدی آن فراهم شده است. بدین صورت که اگر دارایی یک ملک باشد و اکنون به ارز تبدیل شده، با فروش بخشی از آن می‌توان به مبلغ مورد نظر دست یافت. به بیان ساده تر با ارزهای دیجیتال انتخابی می‌توان وجه معامله را پرداخت کرد.
پلتفرم‌هایی برای توکنایز کردن
توکنایز کردن دارایی روش‌های متعددی دارد که هر کدام ویژگی‌های منحصر به فردی دارند؛ انتخاب هر یک از آن‌ها نیازمند بررسی نحوه ساز و کار آن‌هاست. اسامی برخی از پلتفرم‌ها عبارتند از:
- پلتفرم ADDX: این پلتفرم اوراق بهادار متنوعی را در اختیار افراد قرار می‌دهد. یکی از ویژگی‌های بارز و قابل اعتمادش، بررسی دقیق است که توجه بسیاری از کاربران را به خود جلب کرده است. درضمن امکان انعطاف پذیر برای تجارت اوراق بهادار وجود داشته و این کار از طریق صندوق‌های تامینی و سهام خصوصی انجام می‌شود.
- پلتفرم Tzero: این پلتفرم به دلیل داشتن بودجه بالا، محبوب بوده و انجام سرمایه گذاری و معاملات برای کاربران وجود دارد. درضمن کیف پول این نرم افزار به صورت جداگانه و یا در فرایند توکنایز کردن قابل استفاده است.
- پلتفرم :Bitbond این پلتفرم به مورد اعتماد بودن مشهور بوده و فرایند توکنایز کردن اوراق قرضه را انجام می‌دهد. از دیگر دلایل رو آوردن به این پلتفرم، کاهش هزینه ها است.
- پلتفرم Tokensafe: این پلتفرم علاوه بر توکنایز، توکن سازی را نیز انجام می‌دهد. علاوه بر این، توکن سیف اولین امنیت ثبت شده توسط SEC را معرفی کرده است.
- پلتفرم CondenSys Codefi: جامعیت بالا این پلتفرم یکی از دلایل محبوبیت آن است. بسیاری از شرکت‌ها این پلتفرم را برای کار خود انتخاب می‌کنند.
دارایی‌های متنوع برای توکنایز کردن
دارایی‌های متنوعی را می‌توان توکنایز کرد که اقلام ارزشمند یکی از آن‌هاست. این اقلام می‌تواند شخصی یا تجاری باشد. سهام و صندوق‌های سرمایه گذاری نیز پتانسیل توکنایز شدن را نیز دارند. بسیاری از کسب و کارها نیز در این پروسه شریک می‌شوند. دیگر افراد نیز با توکن‌های خود این کالاها را خریداری می‌کنند.
نکته پایانی
تکنولوژی توکنایز تا امروز به افراد زیادی کمک کرده. با گذر زمان و شناخته شدن این روش می‌توان واسطه ها را حذف کرده و کارها را تسهیل کرد. با وجود توکنایز کردن دارایی فیزیکی و غیر فیزیکی می‌توان شفافیت و امنیت را وارد معامله کرد. درضمن تقسیم برخی از دارایی‌ها به بخش‌های کوچک تر نیز امکان پذیر است.