روش‌های زیادی برای سرمایه گذاری وجود داشته که هر یک ساز و کار خود را دارند. یکی از روش‌های سرمایه گذاری، صندوق سرمایه گذاری اهرمی (ETF) است که هم برای افراد ریسک پذیر و هم افراد محتاط مناسب است. در ادامه مقاله اطلاعات جامعی در خصوص این صندوق‌ها بیان خواهیم کرد.
فهرست محتوا
تعریف صندوق سرمایه گذاری اهرمی (ETF) و انواع آن
این نوع صندوق‌ها از روش اهرم مالی برای بدست آوردن بازدهی مضاعف بهره می برد. ساز و کار این صندوق‌ها به دو صورت بوده که عبارتند از: صدور و ابطال یا واحدهای عادی و واحدهای ممتاز یا قابل معامله در بورس EFT. واحدهای ممتاز نیز خود به دو دسته تقسیم می‌شوند: واحدهای ممتاز عام و خاص.
سرمایه گذاری در این صندوق‌ها درجه ریسک پذیری متفاوتی دارد که نوع صدور و ابطال بدون ریسک بوده و دیگری یعنی قابل معامله در بورس از نوع پر ریسک است. این صندوق‌ها نیز پرتفوی خود را دارند که عمدتا سهام و حق تقدم سهام هستند. شما از کدام نوع سرمایه گذاران هستید؟
تکنیک اهرمی (ETF) چگونه عمل می‌کند؟
اهرم به خودی خود برای اعمال فشار بیشتری کاربرد دارد و چند برابر کردن نیرو را به همراه دارد. صندوق‌هایی که از این تکنیک استفاده می‌کنند، سود بیشتری بدست می‌آورند. در چنین صندوق‌هایی با کاهش ارزش صندوق، زیان نیز افزایش می‌یابد.
انواع صندوق سرمایه گذاری اهرمی (ETF)
همانطور که گفتیم این صندوق‌ها دو دسته اند: صدور و ابطال یا واحدهای عادی و واحدهای ممتاز یا قابل معامله در بورس.
نوع صدور و ابطال بدون ریسک بوده و سود مشخصی دارند. حداقل و حداکثر سودی برای سرمایه گذاران در این صندوق در نظر گرفته می‌شود. در چنین شرایطی با افت و افزایش بازدهی سود دریافتی تغییری نخواهد کرد. زمانی بازده کمتر از حداقل باشد، این زیان از سوی واحدهای پر ریسک تامین خواهد شد و بالعکس اگر سود بیش از حد معمول باشد، این سود به سرمایه گذاران پر ریسک داده می‌شود.
برای دریافت سود در واحدهای صدور و ابطال باید 30 روز صبر کرد و کمتر از این مدت سودی به افراد تعلق نمی‌گیرد. در صورت انصراف نیز تنها اصل سرمایه قابل بازگشت است.
نوع قابل معامله در بورس با صدور و ابطال تفاوت دارد؛ این نوع سرمایه گذاری مخصوص افرادی است که ریسک پذیر هستند، چرا که نرخ بازدهی مشخص و ثابتی ندارد. صاحبان این صندوق علاوه بر سود خود، مازاد سود صندوق سرمایه بدون ریسک را نیز دریافت می‌کنند. در شرایطی که بازدهی صندوق بدون ریسک کاهش یابد، این مبلغ را سرمایه گذاران پر ریسک تامین کرده و به طبع سود کمتری نصیبشان خواهد شد.
واحدهای ممتاز نیز در دو گروه واحدهای ممتاز عام و خاص جای می‌گیرند. در واحدهای ممتاز عام، افراد حق رای و مشارکت در مدیریت صندوق را ندارند اما واحدهای خاص، برای موسسان این صندوق بوده و معالمه آن‌ها براحتی امکان پذیر نیست مگر در شرایط خاص. افرادی که در واحدهای ممتاز خاص شریک هستند حق رای و مشارکت در مدیریت صندوق را دارند.
مزایای صندوق‌های اهرمی (ETF)
سرمایه گذاری در این صندوق‌ها سود آور بوده و با توجه به ساز و کارش برای عموم افراد مناسب است، چه ریسک پذیر و چه ریسک گریز. برخی از مزایای این صندوق به شرح زیر است:
- مناسب برای افراد ریسک پذیر و ریسک گریز
- بدست آوردن بازدهی مضاعف
- محاسبه سود به صورت روز شمار
- کسب سود بدون نیاز به مهارت
مناسب برای افراد ریسک پذیر و ریسک گریز:
این صندوق فرصت سرمایه گذاری را برای افراد ریسک پذیر و ریسک گریز فراهم کرده است. افرادی که ریسک گریز بوده در نوع صدور و ابطال یا همان واحدهای عادی سرمایه گذاری می‌کنند و ماهانه سود ثابتی بدست می‌آورند.
افراد ریسک پذیر نیز در واحدهای ممتاز یا همان فعال در بازار بورس سرمایه گذاری کرده و سود خوبی بدست می‌آورند. البته همواره باید در این نوع ریسک پذیر بود چرا که ضرر را نیز گاه به دنبال دارد.
بدست آوردن بازدهی مضاعف:
با توجه به سازو کار این صندوق‌ها، در صورت سرمایه گذاری در نوع پر ریسک احتمال چند برابر شدن سرمایه وجود دارد.
محاسبه سود روز شمار:
سودی که به سرمایه گذاران تعلق می‌گیرد با توجه به نوع سرمایه گذاری به صورت روز شمار حساب شده و جداگانه به واحدهای عادی و ممتاز تعلق می‌گیرد.
کسب سود بدون نیاز به مهارت:
سرمایه گذاری همواره ریسک بالایی دارد و اگر بدون دانش قبلی صورت گیرد، ضرر کردن اجتناب ناپذیر است. یکی از مزایای این صندوق‌ها کسب سود بدون نیاز به مهارت و دانش است. افرادی که از دانش کافی برخوردارند این صندوق‌ها را اداره کرده و احتمال ضرر تا حد زیادی کاهش می‌یابد. با این روش به سادگی می‌توان وارد بازار سرمایه شد.
معایب صندوق سرمایه گذاری اهرمی (ETF)
در کنار تمام مزایا باز هم برای سرمایه گذاری باید هوشیار بود و برخی نکات را مد نظر داشت. مزایا صندوق سرمایه گذاری اهرمی (ETF) بیشتر از معایب آن است؛ اما با این حال این صندوق‌ها معایبی دارند که عبارتند از:
- ضرر بیشتر برای دارندگان سهام ممتاز
- عدم وجود بازارگردان و رکن ضامن نقدشوندگی
ضرر برای دارندگان سهام ممتاز:
دارندگان این سهام سود ثابتی نداشته و سود مشخصی را دریافت نمی‌کنند. اگر بازار کساد شود، دارندگان این واحدها سود کمتری دریافت می‌کنند که مساوی با ضرر است؛ کمبود بازده واحدهای عادی نیز از واحدهای ممتاز تامین می‌شود؛ از این رو باید نسبت به این نکته نیز آگاه بود. به همین دلیل واحدهای ممتاز برای افراد ریسک پذیر طراحی شده است.
عدم وجود بازارگردان و رکن ضامن نقدشوندگی:
عدم وجود بازارگردان و رکن ضامن نقدشوندگی نیز از جمله مشکلاتی است که دارندگان واحدهای ممتاز را تهدید می‌کند. در چنین شرایطی واحدهای صندوق نقدینگی کمتری دارند و کسانی که در واحدهای ممتاز سرمایه گذاری کرده اند، امکان فروش سهام در زمان دلخواه را نخواهند داشت.
صندوق‌های سرمایه گذاری مختلط
نوع دیگری از صندوق سرمایه گذاری اهرمی وجود دارند که مختلط نام دارند. این صندوق‌ها 40 تا 60 درصد از پرتفوی را به سهام اختصاص می‌دهند و ریسک متوسطی دارند. افرادی که خواهان ریسک متوسط هستند سرمایه گذاری در این صندوق‌ها بهترین انتخاب است.
ارکان صندوق‌های اهرمی
صندوق‌های اهرمی (ETF) ارکان مخصوص به خود را نیز دارند. این ارکان ها عبارتند از: مدیر صندوق، مدیر ثبت، متولی صندوق و حسابرس.
یکی از نکاتی که باید پیش از سرمایه گذاری در این صندوق‌ها در نظر گرفت، ارکان صندوق است. این ارکان نشان دهنده نحوه کار صندوق و بازدهی آن است. پیش از سرمایه گذاری باید ابتدا از ارکان مورد نظر مطمئن شد چرا که حفظ سرمایه اولیه حائز اهمیت است.
چگونگی ثبت نام در صندوق‌های اهرمی
ثبت نام در این صندوق‌ها به مانند دیگر سرمایه گذاری‌ها شرایط خاص خود را دارد. برای دریافت مجوز فعالیت این صندوق‌ها باید واحدهای ممتاز با ارزش حداقلی 5000 میلیارد ریال ارائه کرد. پس از دریافت مجوز برای واحدهای ممتاز می‌توان برای واحدهای عادی نیز مجوز گرفت. صدور واحدهای عادی نیز حداکثر تا دو برابر ارزش واحد صندوق‌های ممتاز است.
نکات پایانی
سرمایه گذاری در انواع صندوق‌ها با ریسک همراه است و باید برای اینکار محتاط بود. مشارکت در صندوق سرمایه گذاری اهرمی (ETF) می‌تواند انتخاب خوبی باشد؛ چرا که به کمک تکنیک اهرم بازده بیشتری داشته و مناسب افراد ریسک پذیر و ریسک گریز است. این صندوق نیز مانند دیگر صندوق‌ها ارکانی دارد که باید پیش از سپردن سرمایه بررسی شود و سپس سرمایه گذاری انجام گیرد. مزایای این صندوق نیز بیشتر از معایب آن بوده و با توجه به میزان ریسک پذیری می‌توان در یکی از واحدهای عادی و ممتاز سرمایه گذاری کرد.